Zorg en contact met de kinderen na uit elkaar gaan

Na een breuk hebben kinderen recht op contact met beide ouders. De Nederlandse wet zegt dat beide ouders een gelijkwaardige rol moeten houden, ook als ze niet meer bij elkaar zijn. Dat betekent dat je als moeder niet zomaar alles mag bepalen over je kind. Meestal wordt afgesproken bij wie de kinderen gaan wonen en hoe vaak de andere ouder ze ziet. Soms wonen de kinderen vooral bij de moeder, soms staat er een soort co-ouderschap centraal en zijn de kinderen ongeveer evenveel bij vader en moeder. Wat het beste is voor de kinderen, staat altijd voorop. Alleen een rechter mag beslissen dat een kind nog maar bij één ouder mag zijn, en dat gebeurt alleen als het niet veilig of goed is voor het kind. Je mag samen afspreken wat voor jullie werkt, zolang de beide ouders betrokken blijven.

Ouderschapsplan: afspraken maken en vastleggen

Het maken van duidelijke afspraken is verplicht als jullie kinderen hebben en uit elkaar gaan. Die afspraken worden het ouderschapsplan genoemd. In het ouderschapsplan staan dingen zoals wanneer de kinderen bij wie zijn, wie de school en opvang regelt, hoe jullie informatie uitwisselen over de kinderen en hoe jullie belangrijke beslissingen samen nemen. Ook afspraken over de kosten van de verzorging staan erin, zoals kinderbijslag en kinderalimentatie. Beide ouders moeten het met de afspraken eens zijn. Als het niet lukt om goede afspraken te maken, kan een rechter helpen. Het ouderschapsplan kun je samen opstellen of met hulp van een mediator, advocaat of het Juridisch Loket. Alleenstaand ouderschap hoeft niet ingewikkeld te zijn zolang er goede afspraken zijn.

Kinder- en partneralimentatie uitgelegd

Als je uit elkaar gaat, is het belangrijk dat de kinderen genoeg geld hebben voor alles wat ze nodig hebben. De ouder die het meeste voor de kinderen zorgt krijgt meestal kinderalimentatie van de andere ouder. Kinderalimentatie is een vast bedrag dat iedere maand wordt betaald en is bedoeld voor dagelijkse kosten, zoals kleding, eten en schoolspullen. Soms krijgt de moeder ook partneralimentatie als zij veel minder geld heeft dan de vader en niet genoeg heeft om alles te betalen. Dit gebeurt niet automatisch: je moet hiervoor een aanvraag indienen als je denkt dat je daar recht op hebt. Hoeveel dit is, hangt af van het inkomen van beide ouders en de gemaakte afspraken in het ouderschapsplan. Voor moeders die weinig inkomen hebben, bestaat er extra hulp via de gemeente, bijvoorbeeld voor bijzondere bijstand.

Gezag, belangrijke beslissingen en het recht op informatie

Wet en regels zeggen dat beide ouders vaak samen het gezag over hun kind houden na een scheiding of breuk, behalve als een rechter anders besluit. Gezag betekent dat je belangrijke keuzes samen moet maken, zoals over school, medische behandeling en vakanties. Als moeder heb je het recht om te weten hoe het met je kind gaat, wat er op school gebeurt en welke medische zorg je kind krijgt, ook als het kind niet bij jou woont. Soms is het contact lastig, bijvoorbeeld als de band tussen ouders niet goed is, maar de rechten van de moeder blijven gelden. Alleen in bijzondere gevallen beslist een rechter dat één ouder alleen het gezag krijgt, bijvoorbeeld als er sprake is van geweld of ernstige problemen.

Hulp en steun voor moeders die uit elkaar gaan

Uit elkaar gaan is moeilijk, zeker als er kinderen bij betrokken zijn. Je hoeft het niet alleen te doen. Er zijn verschillende instanties waar je terecht kunt voor hulp of informatie, zoals het Centrum voor Jeugd en Gezin, het Juridisch Loket en een mediator. Ze kunnen uitleggen hoe je het beste afspraken maakt en je helpen als er ruzie is over het gezag, geld of omgang. Ook voor je kind is het prettig als zij weten waar ze hun verhaal kwijt kunnen. Kinderen mogen soms ook praten met een kinderrechter, vooral als ze ouder zijn dan 12 jaar. Zo wordt er geprobeerd om samen tot goede oplossingen te komen en blijft de relatie met beide ouders zo goed mogelijk.

Meest gestelde vragen over rechten moeder bij uit elkaar gaan

• Moet de moeder altijd het meeste gezag hebben na een breuk?

  De moeder heeft niet automatisch meer zeggenschap dan de vader. Beide ouders hebben vaak samen gezag, tenzij een rechter beslist dat het beter is als maar één ouder het gezag krijgt.

• Krijgt een moeder altijd kinderalimentatie als de kinderen bij haar wonen?

  Kinderalimentatie wordt betaald zodat de kinderen niets tekort komen. Wie kinderalimentatie krijgt hangt af van waar het kind woont en wat de ouders verdienen. Het kan ook zijn dat de vader het meeste betaalt als het kind bij de moeder woont.

• Wat gebeurt er als de moeder en vader geen afspraken kunnen maken over de kinderen?

  Lukt het niet om samen afspraken te maken, dan kan een mediator, het Juridisch Loket of een rechter helpen. De afspraken worden dan vaak door de rechter bepaald.

• Houdt de moeder altijd het recht om haar kind te zien na uit elkaar gaan?

  De moeder heeft recht op contact met haar kind. Alleen bij gevaar of ernstige problemen kan een rechter bepalen dat het contact niet mag doorgaan.

• Moet elke moeder een ouderschapsplan maken bij een scheiding?

  Als je samen kinderen hebt en je gaat uit elkaar, is het verplicht om samen een ouderschapsplan te maken. Dit geldt voor iedere moeder en vader.